Βυζαντινή Κύπρος - μέρος 1ο -

                 


                                   

                                       Βυζαντινή Κύπρος   - μέρος 1ο -


                              Στην Κύπρο από την αρχαιότητα κατοικούσαν Έλληνες. Αυτοί είχαν εμπορικές και πολιτιστικές επαφές με τους Έλληνες άλλων περιοχών Η οικονομία του νησιού στηριζόταν στη γεωργία, στο εμπόριο, στη ναυτιλία και στην εκμετάλλευση ορυχείων χαλκού και αργύρου.
                 Ο Μ. Κωνσταντίνος εκτιμά τη στρατηγική της θέση και φροντίζει για την αξιοποίησή της.  Στις αρχές του 4ου αιώνα η πρωτεύουσα Σαλαμίνα, η πλησιέστερη  σημαντική πόλη προς τη Μικρά Ασία και τα ηπειρωτικά εδάφη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας πλήττεται από μεγάλο σεισμό. Αμέσως αποφασίζεται οικονομική βοήθεια προς την πόλη και τους πολίτες της. Ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος χαρίζει για τέσσερα χρόνια τους φόρους στους πληγέντες κατοίκους της πόλης. Η ανοικοδόμηση έγινε στην ίδια περίπου περιοχή. Η νέα πόλη που κτίστηκε ήταν μικρότερη και, προς τιμή του αυτοκράτορα, ονομάστηκε Κωνσταντία.  Τη διοίκηση αναλαμβάνει Βυζαντινός διοικητής. Τοποθετείται φρουρά και δημιουργείται ναυτική βάση για την προστασία και ασφάλεια του νησιόυ.
                  Η Κύπρος παρέμεινε τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ώς το 395 μ.Χ. Κατά το έτος αυτό πέθανε ο Μέγας Θεοδόσιος, και η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διαιρέθηκε στο δυτικό κράτος με έδρα τη Ρώμη και αυτοκράτορα το γιό του Ονώριο, και το ανατολικό με έδρα το Βυζάντιο και αυτοκράτορα τον Αρκάδιο. Η Κύπρος αποτέλεσε τμήμα του Ανατολικού Βυζαντινού Κράτους και διατήρησε τον ελληνικό χαρακτήρα της. Από τη χρονιά αυτή, αρχίζει η βυζαντινή περίοδος της κυπριακής ιστορίας.
                   Η χριστιανική Εκκλησία της Κύπρου, η Εκκλησία που ίδρυσε ο Απόστολος Βαρνάβας, έγινε αυτοκέφαλη όταν ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ζήνων, ύστερα από αίτημα του Επισκόπου Κωνσταντίας Ανθεμίου, συγκάλεσε το 488 μ.Χ. έκτακτη Οικουμενική Σύνοδο. Ο Ζήνων παραχώρησε στον Ανθέμιο και τους διαδόχους του αυτοκρατορικά προνόμια που διατηρούν οι Αρχιεπίσκοποι της Κύπρου έως και σήμερα: Υπογράφουν, όπως οι αυτοκράτορες, με κόκκινο μελάνι (με «κιννάβαριν»), φέρουν αυτοκρατορικό σκήπτρο αντί της συνηθισμένης ποιμαντορικής ράβδου και φορούν ερυθρό μανδύα.
                    Η Κύπρος, ως τμήμα του Βυζαντινού κράτους, έζησε ειρηνικά περισσότερο από δυο αιώνες. Τα γράμματα και οι τέχνες γνώρισαν αξιόλογη ανάπτυξη και ακμή, με έντονη την επίδραση της Εκκλησίας Ιδρύθηκαν πολλά μοναστήρια, σημαντικότερο από τα οποία είναι το μοναστήρι της Παναγίας του Κύκκου που ιδρύθηκε επί αυτοκρατορίας Αλεξίου Κομνηνού και βρισκόταν υπό την προστασία του. Η φήμη της μονής Κύκκου ξεπερνούσε τα σύνορα του νησιού, κυρίως επειδή την εικόνα της Παναγιάς που βρίσκεται εκεί την ζωγράφισε ο ευαγγελιστής Λουκάς. Την ίδια περίοδο ιδρύθηκε η μονή Μαχαιρά στα όρη του Τροόδους, του Αγίου Νεοφύτου και της Χρυσοροϊάτισσας στην επαρχία Πάφου. Η μονή Σταυροβονίου είναι η αρχαιότερη στο νησί (4ος αιώνας) και ιδρύθηκε, κατά την παράδοση, από την αγία Ελένη. Ιδιαίτερης σημασίας είναι το Μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, προστάτη της Κύπρου που βρίσκεται στο τουρκοκρατούμενο, σήμερα, ανατολικό άκρο του νησιού.
                   Ο πλούτος και η τέχνη των τοιχογραφιών και των φορητών εικόνων των εκκλησιών αποτελούν αντικείμενα θαυμασμού. . Η σχέση ανάμεσα στη βυζαντινή τέχνη της Κύπρου και την τέχνη της Κωνσταντινούπολης είναι φανερή. Η Κύπρος θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί, ολόκληρη, ως Βυζαντινό Μουσείο, χάρη στον πλούτο των εκκλησιών, των τοιχογραφιών και των εικόνων. Παράλληλα με την τέχνη, η Κύπρος παρουσιάζει, κατά τη βυζαντινή περίοδο, αξιόλογη πνευματική ανάπτυξη. Ως σημαντικές μορφές των γραμμάτων αναφέρονται ο άγιος Επιφάνιος, ο άγιος Νεόφυτος ο Έγκλειστος και ο Γεώργιος ο Κύπριος.
                Περισσότερο από κάθε άλλο ελληνικό χώρο αναπτύχθηκε στην Κύπρο η ακριτική ποίηση, ως αποτέλεσμα των αραβικών επιδρομών καθώς και των κοινών αγώνων του βυζαντινού κόσμου εναντίον των Αράβων. Οι αραβικές επιδρομές σηματοδοτούν και την αρχή των  σκληρών μαρτυρικών αγώνων της Κύπρου που θα αποτελεί λόγω της θέσης της και του πλούτου της, στόχο πολλών κατακτητών, ακόμα και μέχρι τις μέρες μας...