Οι σχέσεις της Κωνσταντινούπολης με τη Βενετία είναι πολύ στενές και αμφίδρομες.Μέχρι τον 9ο αιώνα η Βενετία ανήκει στα μέρη που εξουσιάζει η αυτοκρατορία. Η στενή συμμαχία και συνεργασία θα συνεχιστεί μέχρι τις αρχές του 13ου αιώνα και την άλωση από τους Σταυροφόρους, για να ξεκινήσει από κει και πέρα η περίoδος της ενετοκρατίας αλλά και της εγκατάστασης Βυζαντινών στην Βενετία.
Οι Βενετοί δεν ήταν Λατίνοι ή Ρωμαίοι, αλλά ένας ξεχωριστός Ινδοευρωπαϊκός λαός με προέλευση τη περιοχή της Πολωνίας και της Βαλτικής. Από εκεί ξεκινούν και φτάνουν γύρω στις αρχές της πρώτης χιλιετίας π.Χ. στις περιοχές της Πάντοβας και Βιτσέντσας. Προοδευτικά εντάσσονται στη σφαίρα επιρροής των Ρωμαίων. Το 600 μ.Χ. δέχονται την επίθεση των Λομβαρδών και αναγκάζονται να μετακινηθούν στα άγονα αμμώδη νησιά της λιμνοθάλασσας, σχηματίζοντας την πόλη της Βενετίας.
Η Βυζαντινή κυριαρχία στην κεντρική και βόρεια Ιταλία δέχτηκε καίριο πλήγμα αργότερα κυρίως με την κατάκτηση του Εξαρχάτου της Ραβένας το 751 από τους Λομβαρδούς. Η αποίκηση των νησιών στη λιμνοθάλασσα πιθανόν αυξανόταν σε αντιστοιχία με τη Λομβαρδική κατάκτηση των Βυζαντινών εδαφών. Κάποια στιγμή τις πρώτες δεκαετίες του όγδοου αιώνα, οι άνθρωποι της λιμνοθάλασσας εξέλεξαν τον πρώτο τους ηγέτη Ούρσο, που επικυρώθηκε από το Βυζάντιο, και του δόθηκαν οι τίτλοι ύπατος και δουξ. Ήταν ο πρώτος στην ιστορία Δόγης της Βενετίας. Χάρη στην υποστήριξη του βυζαντινού στόλου, οι Βενετοί επιβιώνουν και προοδευτικά εξελίσσονται σε σπουδαίους ναυτικούς και εμπόρους σε όλη τη Μεσόγειο. Το 828 μεταφέρεται από την Αλεξάνδρεια το λείψανο του Αγίου Μάρκου που θα γίνει ο προστάτης Άγιος της Βενετίας. Το 1063 άρχισε η οικοδόμηση της βασιλικής το Αγίου με βάση το σχέδιο των Αγίων Αποστόλων της Πόλης. Ο ναός θα εγκαινιαστεί το 1094.
Από τον ένατο ως το δωδέκατο αιώνα η Βενετία εξελίχθηκε σε πόλη-κράτος ( μία Ιταλική θαλασσοκρατία, Ναυτική Δημοκρατία ( Repubblica Marinara ), οι άλλες τρεις ήταν η Τζένοα, η Πίζα και το Αμάλφι ). Η στρατηγική της θέση στην κορυφή της Αδριατικής, κατέστησε τη ναυτική και εμπορική δύναμη της Βενετίας σχεδόν άτρωτη. Με την εξάλειψη των πειρατών κατά μήκος των Δαλματικών ακτών η πόλη έγινε ένα εμπορικό κέντρο ανάμεσα στη Δυτική Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο ( ιδιαίτερα τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τον Ισλαμικό κόσμο ). Το 12ο αιώνα τέθηκαν τα θεμέλια της Βενετικής κυριαρχίας, όταν κατασκευάστηκε (1104) το Αρσενάλι της Βενετίας ( ένα συγκρότημα κρατικών ναυπηγείων και οπλοστασίων ).
Η Βενετία έχοντας ως βάση τη ναυτική της υπεροχή, δε θα μείνει μια βυζαντινή επαρχία. Θα διεκδικήσει και θα πετύχει προνόμια και δικαιώματα, τα όποια θα της παραχωρηθούν με χρυσόβουλα των βυζαντινών αυτοκρατόρων. σε αντάλλαγμα της βοήθειας στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία να αντισταθεί σε Νορμανδικές και Τουρκικές εισβολές. Το 992 το χρυσόβουλο του Βασιλείου Β΄ και κατόπιν του Κωνσταντίνου Η΄ δίνει δικαίωμα στα βενετικά πλοία να προσεγγίζουν ελεύθερα στην Πόλη. Στο πρώτο αυτό χρυσόβουλο η Βενετία αναγνώριζε το σεβασμό της στην Αυτοκρατορία. Το 1082, για να ανταμείψει τους συμμάχους του (δηλαδή τους Βενετούς), ο Αλέξιος ο Α' τους έδωσε με νέο χρυσόβουλο εκτεταμένα προνόμια:
• Παραχώρησε τίτλους καθώς και χρηματικές χορηγίες στους άρχοντες της Βενετίας.
• Παραχώρησε στους εμπόρους της Βενετίας σκάλες (αποβάθρες) και εμπορικά καταστήματα στην προκυμαία της Κωνσταντινούπολης.
• Επέτρεψε στους Βενετούς να εμπορεύονται ελεύθερα χωρίς να χρειάζεται να πληρώνουν δασμούς σε όλα τα λιμάνια της αυτοκρατορίας.
Το δεύτερο αυτό χρυσόβουλο αντανακλά την εξασθένιση του Βυζαντίου και την αύξηση της δύναμης της Βενετίας. Θα ακολουθήσει η παραχώρηση και άλλων δικαιωμάτων από τον Ισαάκιο Κομνηνό (1198), από τον Ιωάννη Β΄ Κομνηνό (1126) και από τον Μανουήλ Α΄Κομνηνό, για να φτάσουμε στο 1204 και στην τέταρτη Σταυροφορία, όπου ο ρόλος της Βενετίας και του Δόγη Δάνδολου θα είναι καθοριστικός.
Οι βυζαντινοί για να μειώσουν τη μεγάλη δύναμη των Βενετών, μετά την ανακατάληψη της Πόλης, θα παραχωρήσουν όλα τα βενετικά προνόμια στους Γενουάτες, με τους οποίους ο ανταγωνισμός θα είναι σκληρός, ενώ θα γίνουν μεταξύ τους και πολεμικές συγκρουσεις. Ωστόσο οι δραστήριοι Βενετοί θα επανέλθουν με νέα χρυσόβουλα του 1285 και του 1302.
Στα τέλη του δέκατου τρίτου αιώνα η Βενετία είναι η πιο ευημερούσα πόλη σε όλη την Ευρώπη. Στην αιχμή της δύναμης και του πλούτου της είχε 36.000 ναυτικούς σε 3.300 πλοία, κυριαρχώντας στο Μεσογειακό εμπόριο. Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι η αρχή του χρηματοτραπεζικού συστήματος τοποθετείται την εποχή αυτή στη Βενετία με την ίδρυση των πρώτων τραπεζών. Εκείνη την εποχή οι ηγετικές οικογένειες της Βενετίας συναγωνίζονταν να χτίσουν τα πιο μεγαλόπρεπα παλάτια και να υποστηρίξουν το έργο των μεγαλύτερων και πιο ταλαντούχων καλλιτεχνών.
Μετά την άλωση της Πόλης από τους Τούρκους, θα γίνουν εφτά Βενετοτουρικοί πόλεμοι από το 1453 μέχρι το 1718. Ο Ναπολέων θα καταλύσει τη δημοκρατία του Αγίου Μάρκου το 1797.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου