Παρασκευή 15 Μαρτίου 2013

Το παλάτι των Βλαχερνών

                              
                           
                             Οι Βλαχέρνες (Βλαχέρναι) ήταν προάστιο της Κωνσταντινούπολης.
Αρχικά η περιοχή ήταν εκτός των πρώτων τειχών της πόλης, όμως το 627 τα Θεοδοσιανά τείχη ενσωμάτωσαν τις Βλαχέρνες στο κύριο σώμα της Κωνσταντινούπολης. Τον 11ο αιώνα ο Αυτοκράτορας Αλέξιος Α' Κομνηνός δημιούργησε το ανάκτορο των Βλαχερνών, το οποίο υπήρξε η μόνιμη κατοικία των Αυτοκρατόρων από το 1081 ως το 1453. Παρόλα αυτά το Μέγα Παλάτιο συνέχιζε να χρησιμοποιείται για επίσημες τελετές.
                   Tο συγκρότημα των ανακτόρων των Βλαχερνών είναι πολύ μεταγενέστερο από εκείνο του Μεγάλου Παλατίου. O Μανουήλ Κομνηνός (1143-1180)  αποφάσισε να επεκτείνει και να μεγαλώσει το ανάκτορο, μεταφέρωντας την αυτοκρατορική κατοικία στην άλλη άκρη της Πόλης, στον λόφο των Βλαχερνών, δίπλα στα τείχη. O επισκέπτης της υποβαθμισμένης σήμερα περιοχής, δεν μπορεί να εκτιμήσει τους λόγους της ανέγερσης του πολυτελέστατου κτίσματος. Την εποχή όμως που χτίστηκε πάνω στον ψηλότερο από τους Επτά λόφους, χωρίς κανένα εμπόδιο μπροστά του, για αυτό και ονομαζόταν <<Υψηλόν Παλάτιον>>, προσέφερε στους ενοίκους του ανεμπόδιστη  πολλαπλή θέα του Κερατίου, της απέναντι ακτής της Περαίας, των εξοχών πέρα από τα θεοδοσιανά τείχη και  της Κωνσταντινούπολης, μέχρι τη θάλασσα του Μαρμαρά, πέρα στον ορίζοντα.
                   Το ανάκτορο των Βλαχερνών βρισκόταν μακριά από τον συνωστισμό των αγορών της Πόλης και κυρίως τον Ιππόδρομο και τον όχλο του, προσφέροντας έτσι στον αυτοκράτορα  απομόνωση  και ασφάλεια  από πιθανούς λαϊκούς ξεσηκωμούς  και από τις θανατηφόρες επιδημίες  που συχνά τότε μάστιζαν τις πόλεις.
                  Το πολυτελέστατο κτίσμα των Βλαχερνών ήταν ένα συγκρότημα κτιρίων. Οι ξένοι επισκέπτες που έμπαιναν στο παλάτι έμεναν με ανοιχτό το στόμα βλέποντας τέτοιο πλούτο και χλιδή.
                     Ο ιστορικός A.P. Kazhdan/Ann Wharton Epstein στο έργο του «Αλλαγές στον βυζαντινό πολιτισμό κατά τον 11ο και 12ο αιώνα» περιγράφει το παλάτι των Βλαχερνών:

                  <<Αυτός ο βασιλιάς Εμμανουήλ [Μανουήλ Α΄ Κομνηνός] έχτισε ένα μεγάλο παλάτι ως έδρα της κυβέρνησής του πάνω στην παραλία, εκτός από τα παλάτια που είχε χτίσει ο πατέρας του, και το ονόμασε Βλαχέρνες. Τις κολόνες και τους τοίχους του τα επένδυσε με χρυσάφι και ασήμι, και πάνω τους σκάλισε εικόνες με μάχες που έγιναν πριν από την εποχή του αλλά και με μάχες δικές του. Έστησε επίσης ένα θρόνο, ώστε αυτός να κάθεται αποκάτω. Ήταν γεμάτο πετράδια ανυπολόγιστης αξίας, και τη νύχτα δεν χρειάζονταν φώτα, γιατί όλοι μπορούσαν να δουν από το φως που έβγαζαν τα πετράδια>>.


                    Το ανάκτορο των Βλαχερνών κυριολεκτικά ισοπεδώθηκε από τους Σταυροφόρους.
Τις Βλαχέρνες τις βρήκαν σε κακό χάλι οι Παλαιολόγοι, όταν απελευθέρωσαν την Πόλη το 1261. Τις ανακαίνισαν, και εδώ διανυκτέρευσε ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος Δραγάσης, τη νύκτα πριν από την Άλωση. Τις Βλαχέρνες τις κατέστρεψαν οι Οθωμανοί τα πρώτα χρόνια της εξουσίας τους.
                     Ο επισκέπτης της περιοχής σήμερα περπατώντας κατά μήκος των τειχών  στον Κεράτιο, θα συναντήσει  τα ερείπια του παλατιού των Βλαχερνών. Σε αυτά περιλαμβάνονται ένας πύργος, γνωστός ως φυλακή του Ανεμά, ένας άλλος πύργος, γνωστός ως Πύργος του Ισαάκ Αγγέλου.  Το κτιριακό συγκρότημα του παλατιού περιλάμβανε κρήνες και πολλές εκκλησιές μεταξύ των οποίων την Παναγία των Βλαχερνών,ενώ δίπλα, σε  άμεση γειτνίαση, υπήρχε  το παλάτι του Πορφυρογέννητου, ένα μέρος του οποίου σώζεται μέχρι σήμερα. Σε όλα αυτά θα αναφερθούμε σε επόμενο αφιέρωμα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου